25 juli

De patiënt die mij de diagnose vertelt

BLOG | Elke patiënt heeft een uniek verhaal. Dat maakt het vak van een arts voor mij zo ontzettend mooi. Als aios bedrijfsgeneeskunde heb ik de eer al deze verhalen te mogen horen. En telkens weer op zoek te gaan naar de best mogelijke zorg. In een blogreeks neem ik je mee in de spreekkamer van de bedrijfsarts. Details van mijn verhalen wijzig ik, om de anonimiteit van mijn patiënten te waarborgen. Deze keer het verhaal van een vrouw die erg moe is, maar naar eigen zeggen kerngezond.

‘Ik ben zo moe dokter, het lukt me gewoon niet. Ik kan niets meer.’ Ze is in de vijftig en planner voor een groot logistiek bedrijf. ‘Ik begin de dag moe, blijf de hele dag moe en ga moe naar bed’. De internist in mij denkt in diverse smaken anemie, in slaap apneu-syndromen en schildklierkwalen. Maar als bedrijfsarts in de maak weet ik dat het (werk)leven ook veel van je kan vergen. Nu denk ik in depressie, in PTSS, onverwerkte rouw en in burn-out.

‘Verder ben ik kerngezond’

Ik blijf stil, want de kern van het arts zijn is en blijft de anamnese. Listen to your patiënt, (s)he is trying to tell you the diagnosis hoor ik nog steeds een professor mij en 249 andere geneeskundestudenten vertellen tijdens een hoorcollege. ‘Ik denk dat het door een hersenschudding komt’, vertelt ze me. ‘Daar is echt niets mee gedaan. Ik ben een jaar geleden van mijn fiets gevallen, mijn hoofd was net een stuiterbal. De huisarts heeft me onderzocht, maar nooit naar een neuroloog doorverwezen. Er is gewoon niets mee gedaan!’. Ze kijkt me aan en is even stil.

Ze is ervan overtuigd dat het niet door haar werk komt. Oké, er is een reorganisatie. Ja, de werkdruk is al jaren hoog. En door COVID moest ze meer thuiswerken waardoor haar werk-privé balans wat verschoof. En ja, met de nieuwe manager botert het ook niet altijd. Maar dat hoort er allemaal bij. Het is de hersenschudding. Ik vraag haar of ze behalve de hersenschudding, verder gezond is. Of ze misschien bekend is met andere ziekten. ‘Twee jaar terug is mijn blindedarm verwijderd. Maar verder, ben ik kerngezond.’

Hoe langer ik haar spreek, hoe meer ik denk dat het niet de hersenschudding is. Zou het toch de reorganisatie, de werkdruk, de impact van COVID en de nieuwe manager kunnen zijn? Ik opper of ze misschien baat kan hebben bij een praktijkondersteuner. ‘Nee, dat werkt niet bij mij’, zegt ze meteen. Ik vraag haar hoe ze dat weet. ‘Een paar jaar terug heeft de huisarts me al naar de praktijkondersteuner verwezen. Dat werkte niet bij mij. Daarom werd ik naar de psycholoog doorverwezen. Die heeft me drie maanden behandeld.’ Ze ziet de verwarring in mijn blik. Verder ben ik kerngezond. Dat had ze toch gezegd? ‘Ja, ik had een burn-out. Daarom was ik uiteindelijk naar de psycholoog verwezen. Maar dat was bij mijn vorige werk.”

Naar het diepste dal

Een grote belemmering bij de begeleiding en behandeling van een burn-out, is niet durven toegeven dat je een burn-out hebt. Want helaas is er een stigma omtrent een burn-out. Het voelt als falen. Zowel voor de werknemer als voor de werkgever. Een burn-out zie je niet (altijd) aan de buitenkant. En de omgeving heeft het vaak niet meteen door. Ik heb al van diverse patiënten gehoord: ‘Dokter, geef me liever een gebroken been dan dit.’

Ik vraag haar waarom ze niet aangaf dat ze een burn-out heeft gehad, dat is toch ook een ziekte? Nu is ze stil. Want ze weet heel goed dat het een ziekte is. Een ziekte die je naar het diepste dal brengt. ‘Weet ik niet,’ antwoordt ze. Ik heb mijn ingang gevonden en vraag haar of ze haar klachten van toen kan beschrijven. Ze weet het nog heel goed. ‘Het was alsof ik door een laag modder liep. Ik vergeet nooit meer het moment dat ik op mijn dieptepunt was. Ik was de vaatwasser aan het leeghalen. En plots lukte het me gewoon niet. Het lukte me niet om een lade vaat te legen! Ik weet nog dat ik voor de vaatwasser op de grond ging zitten en in huilen uitbarstte.’ Haar ogen beginnen rood te worden. ‘Ik was zo moe dokter, het lukte me gewoon niet. Ik kon niets meer…’

Mustafa werkt als arts in opleiding tot bedrijfsarts bij ArboNed. Hij maakte de overstap van internist naar bedrijfsarts en voelt zich in deze rol als een vis in het water. Lees meer over Mustafa.

Gepubliceerd op: 25 juli 2022