02 december

SOLK: Een complex, gedragsmatig probleem

BLOG | Somatisch Onvoldoende verklaarde Lichamelijke Klachten (SOLK) komt bij alle medisch specialisten voor, maar ieder specialisme heeft er zijn eigen naampje op geplakt. Er zijn echter grote overeenkomsten tussen mensen met chronische vermoeidheid, chronische aspecifieke lage rugklachten, fibromyalgie, whiplash, post Lyme, etc. Ik zie mensen in mijn beide banen met langdurige klachten die vaak vele medisch specialisten bezoeken op zoek naar de fysieke oorzaak van hun fysieke klachten. Als alle onderzoeken feitelijk niets tastbaars opleveren en ze een beschrijvende diagnose zoals bijvoorbeeld fibromyalgie krijgen, zijn vervolgens natuurlijk nog niet van hun klachten af!

Niet meer eindeloos doorverwijzen

Wat mij betreft leren alle artsen SOLK herkennen. Hopelijk stoppen we dan met eindeloos doorverwijzen naar een aanpalend specialisme om te zien of daar misschien een oorzaak voor de klachten gevonden kan worden. Terwijl we vooraf eigenlijk al weten dat die kans heel klein tot afwezig is. Huisartsen worden hierin geschoold, als poortwachter van de gezondheidszorg. Maar ook bedrijfsartsen worden veelvuldig geconfronteerd met SOLK. Neem als voorbeeld de iets te zware werknemer met een kantoorbaan, die sinds een half jaar kampt met aspecifieke rugklachten. Geen van de beeldvormende onderzoeken heeft iets heeft opgeleverd, anders dan “wat degeneratieve afwijkingen, passend bij de leeftijd.” Maar deze werknemer is wel gestopt met werken en met sporten. Omdat het zo’n pijn in zijn onderrug en bil doet, iedere keer dat hij weer probeert fysiek actief te zijn of als hij probeert zijn werk te hervatten. “Als het nog steeds zo gevoelig is, dan is er vast iets mis in de rug”. Of nog erger, iemand heeft geroepen dat zijn rug versleten is, dus nu denkt hij dat hij het de rest van zijn leven maar rustig aan moet doen met zijn rug. Had iemand maar gezegd dat hij een slecht getrainde rug heeft, waar opbouwen van de belastbaarheid het belangrijkste doel zou moeten zijn om van zijn klachten af te komen!

Gezonde dosis interesse in psychologie en gedrag

Ik zie SOLK niet als de afwezigheid van ziekte, maar vooral als een complex gedragsmatig probleem waarbij angst, aandacht, overbelasting en stress een grote rol spelen. Hoe dat te communiceren richting de werknemer/cliënt/patiënt ervaar ik een grote uitdaging. Gehaast zijn en een nauw blikveld helpen in ieder geval niet heb ik gemerkt.  Een psycholoog mist medische kennis en de medicus mist soms de psychologische vaardigheden om adequaat te adviseren bij niet objectiveerbare klachten. Voor bedrijfsgeneeskunde is een gezonde dosis interesse in psychologie en gedrag zelfs een pré. Maar eigenlijk kom ik bij alle specialismen het belang van psychologie tegen. De werknemers op mijn spreekuur komen namelijk ook bij alle collegaspecialisten! Daarom moet de bedrijfsarts van heel veel vakgebieden een beetje weten. Specialist in arbeidsgebonden aandoeningen en daarnaast medisch generalist en communicatief evenwichtskunstenaar.