01 december

Een eenvoudig verzoek…

BLOG | Sinds enige tijd combineer ik twee banen. Twee dagen per week ben ik bedrijfsarts bij de politie Oost Nederland en 2 ½ dag per week ben ik als bedrijfsarts onderdeel van het Multidisciplinair cognitief-gedragsmatig reintegratie team Zintens, onderdeel van Klimmendaal. Recent kwam een werknemer op mijn arbeidsomstandighedenspreekuur met het verzoek om een lichter veiligheidsvest te mogen dragen tijdens het werk. Hij had al jaren last van zijn schouders en kortgeleden had een collega met een chronische ziekte om medische redenen een lichter vest gekregen. Dat wilde hij ook, want een lichter vest zou zijn gevoelige schouders minder belasten. Of ik even een briefje wilde tekenen dat hij in aanmerking zou komen voor een lichter veiligheidsvest. Een eenvoudige vraag met een eenvoudige oplossing (zou je kunnen denken) …of niet?

SOLK

Mijn toegenomen kennis over Somatisch Onvoldoende verklaarde Lichamelijke Klachten (SOLK) neem ik mee in mijn spreekkamer als bedrijfsarts. Ik onderzocht de atletisch gebouwde, soepel bewegende vijftiger die de afgelopen maanden nog geen dag had verzuimd en vertelde hem over het gemodificeerde gevolgen model. Hiermee wordt een verklaring geboden waarom chronische klachten zoals aspecifieke rugpijn, schouderklachten, etc. niet overgaan met extra rust, vermijding of langdurige fysiotherapie. Met name aandacht, stress, overbelasting en angst zijn belangrijke, vaak onbewuste, psychologische factoren die de klacht onderhouden of zelfs verergeren. Deze benadering van zijn klachten was helemaal nieuw voor hem, maar het gepresenteerde model sprak hem aan. Hij herkende de angst voor een beschadiging van zijn schouder, helemaal omdat het al zo lang pijnlijk en gevoelig was. Ook het tijdelijk vermijden en vervolgens overbelasten was herkenbaar. Inderdaad had de orthopeed nooit een behandelbare afwijking kunnen vinden en alleen maar doorverwezen voor “therapie”.

Graded activity

Ik adviseerde hem een trainingsprogramma met geleidelijke opbouw (‘graded activity’) en veel aandacht voor de meespelende psychologische factoren. Met name het voortdurend aandacht geven aan de klacht en zijn zorgen of er toch niet iets fysieks aan de hand was ondanks alle onderzoeken door de orthopedisch chirurg, was in mijn visie een onbewuste, onderhoudende factor. Hij had in mijn beleving behoefte aan een fysiotherapeut met veel psychologische kennis en kunde. Als dat onvoldoende zou helpen, was een langduriger multidisciplinair traject een overweging. Hij verzuimde niet, maar de schouderklachten hadden wel consequenties voor zijn hobby en zijn privéleven.

Niet-helpende overtuigingen herkennen

Een lichter vest leek mij dus niet de juiste oplossing voor zijn klachten. Een zwaarder vest en  gerichte training plus het leren herkennen van niet-helpende overtuigingen leken mij de route naar herstel en vermindering van klachten. Ik had uitgebreid de tijd voor dit consult genomen en positieve feedback ervaren, maar toch verraste de werknemer mij met de volgende opmerking: “Dokter, ik vind het een mooi verhaal wat u heeft verteld over mijn langdurige schouderklachten, maar ik had liever gewoon een lichter vest gehad!”

Anamnese en advies

Het belangrijkste onderdeel van het medisch onderzoek in de bedrijfsgeneeskunde is de anamnese. Het belangrijkste medicijn van de bedrijfsarts, is ons advies. De wijze waarop je je advies formuleert en communiceert, bepaalt de mate van acceptatie door de werknemer. Ieder heeft hierin zijn eigen stijl, zijn eigen successen en zijn eigen valkuilen. Soms is het heel simpel, en soms is het heel lastig.

Gepubliceerd op: 1 december 2016