15 augustus

Innerlijk gepensioneerd

BLOG | Als bedrijfsarts-adviseur heb ik, Wendel Slingerland, contact met uiteenlopende  mensen. Sommige mensen bij mijn spreekuur zijn ‘innerlijk gepensioneerd’. Hoe ga je hier als bedrijfsarts mee om? Meeveren, positief blijven, maar niet: de verantwoordelijkheid overnemen. Je kunt ook zelf kiezen voor een vitale levenshouding.

Het ging maar net goed, vorig jaar rond de kerst. Het begon met een griepje, waarna hij longontsteking kreeg, deze man van 58 jaar. Hij is al jaren de spil van het bedrijfsbureau, hij regelt dat lopende processen blijven lopen en is verantwoordelijk voor de bedrijfsadministratie. Een functie die nauwelijks past binnen een veertigurige werkweek. Hij heeft inmiddels wel geleerd dat hij grenzen heeft, nadat hij enige jaren geleden een tijdje overspannen is geweest. De longontsteking werd nog een longontsteking en nog een. Geen antibioticakuur leek er tegenop te kunnen. Hij werd opgenomen in het ziekenhuis en uiteindelijk gered door intraveneuze doxycycline. ‘Confronterend’, noemt hij het zelf. ‘Het idee dat je op ‘het randje’ hebt gelegen en er bijna niet meer was geweest.’

Het lijf wil even niet meer

Op oudejaarsdag werd hij met een hele stapel medicijnen ontslagen uit het ziekenhuis. Toen werd het pas echt moeilijk. Ontdekken dat je lijf even helemaal niet meer mee wil, je realiseren dat je weer van voren af aan conditie moet gaan opbouwen. En dat als je bijna 60 bent. ‘Maar zo voel ik me niet hoor!’, verzekerde hij me de laatste keer dat ik hem op het spreekuur zag. Hij is inmiddels voor ongeveer de helft aan het werk, in overleg met zijn leidinggevende. Hij vertelt dat hij nog hartstikke moe is, maar dat hij er weer zin in heeft. “Ik wil nog zeker door tot mijn 70e!’ Ik vertel hem over de theorie van het ‘wegwerplichaam’ – de theorie die een relatie legt tussen levensduur en voortplanting. Volgens die theorie zijn wij klaar als wij kinderen voortgebracht hebben en mag het lichaam daarna worden veronachtzaamd – dat is ongeveer na 50 jaar bij ons mensen. Hij begint te lachen. ‘Ik ken ze hoor’, zegt hij, ‘die mensen die al na hun 50e aan het wachten zijn op hun pensioen.’

Wachten op het pensioen

Ik lach met hem mee, want ik ken ze ook. Hoewel ik er vaak ook niet om kan lachen, want het is soms een ware worsteling om die mensen nog in beweging te houden en met plezier aan het werk. Ik noem ze ‘innerlijk gepensioneerd’. Neem nou die docent Nederlands op een middelbare school, 61 jaar oud, die vindt dat hij lang genoeg zijn energie heeft geïnvesteerd en nu “moet het maar klaar zijn”. Hij kan zich niet vinden in de nieuwe methoden en de “slappere” wijze van benaderen van de leerlingen. Of die kleuterjuf van 58 die zichzelf trots ‘digibeet’ noemt en dit wijt aan haar ‘hoge’ leeftijd en er geen heil in ziet om nog nieuwe dingen aan te leren. Altijd weer probeer ik de positieve modus te vinden in de gesprekken die ik heb met deze ‘innerlijk gepensioneerde’ mensen. Ik leg hen uit dat die pensioenleeftijd van 65 jaar een politiek compromis is uit het einde van de negentiende eeuw. Als we Drees volgen, die bij de invoering van de AOW opmerkte dat de leeftijd van de pensionering aan de levensverwachting moet worden aangepast, zouden mannen nu tot hun 70e moeten blijven werken en vrouwen tot hun 72e. Dan valt het eigenlijk allemaal best mee toch?!

Kiezen voor kwaliteit

Ik heb natuurlijk gemakkelijk praten, ben nog jong en gezond. Daarbij heb ik een bijzonder referentiekader: een vader van 75+ die nog een bedrijf runt met 60 man personeel en een moeder van 70+ die een winkel draaiende houdt en die beiden beter kunnen appen en mailen dan ik dat kan. Inmiddels weten we dat heel veel factoren die van invloed zijn op onze gezondheid voor een groot deel erfelijk bepaald zijn. Maar dat betekent niet dat je je erbij neer moet leggen. De manier om verouderingskwalen de baas te worden begint met een vitale levenshouding, waardoor de kwaliteit en de lengte van het leven toenemen. En daar kun je heel bewust voor kiezen!

Deze blog is geschreven door Wendel Slingerland, zelfstandig bedrijfsarts. Haar praktijk 12support is gevestigd in Soest en heeft VIA’s gesitueerd in geheel midden-Nederland.

Gepubliceerd op: 15 augustus 2018